Home > Get Involved > Surveys > Chwiliwch am y Pryfyn Cerrig Isogenus nubecula

Chwiliwch am y Pryfyn Cerrig Isogenus nubecula

Scarce Yellow Sally (Isogenus nubecula) © Will Hawkes

Mae’r pryfyn cerrig Isogenus nubecula yn bryfyn cerrig brodorol sydd Mewn Perygl Difrifol. Ar hyn o bryd, ni cheir cofnod ohono yn unman heblaw am rannau o Afon Dyfrdwy wrth iddi lifo trwy Sir Wrecsam, Cymru. (View this page in English)

Mae’n un o bum rhywogaeth o Perlodidae, teulu o bryfed y cerrig sy’n hysbys o’r DU, ac sydd i’w canfod yn nodweddiadol mewn ac o amgylch afonydd mawr caregog ar dir isel.
Mae gan bryfed y cerrig rôl allweddol ym mywyd afonydd. Fel pob creadur di-asgwrn-cefn, maen nhw’n hanfodol yng ngwe fwyd eu cynefin ar gyfer bywyd gwyllt fel pysgod ac adar. Nid yw’r pryfyn cerrig Isogenus nubecula yn eithriad, gyda’i larfâu’n darparu bwyd ar gyfer Eogiaid, Siwin, Canghennau Glas a physgod eraill sy’n frodorol i Afon Dyfrdwy. Pan fyddant wedi tyfu’n llawn ac wedi dechrau hedfan, maen nhw’n ffynhonnell fwyd i adar sy’n nythu, fel Gwenoliaid y Glennydd, a chywion adar cân sydd newydd ddeor.
Mae’r pryfed hyn hefyd yn sensitif iawn i lygredd, sy’n golygu y gallant ddarparu gwybodaeth amhrisiadwy am iechyd afonydd. Yn anffodus, mae’n debygol mai llygredd sydd wrth wraidd dirywiad y rhywogaeth.
Pam ydyn ni’n cynnal yr arolwg hwn?
Y gred oedd bod y pryfyn cerrig Isogenus nubecula yn ddiflanedig ym Mhrydain hyd nes y daethpwyd o hyd i boblogaeth fechan ar Afon Dyfrdwy yng Nghymru yn 2017. Rydyn ni’n awyddus i ddeall a yw’r pryfyn hwn i’w gael mewn afonydd eraill, yn enwedig yng Nghymru ac o’i chwmpas lle mae wedi’i gofnodi ar hyn o bryd. Oherwydd na ddaw i’r golwg yn ystod rhan fwyaf ei gylch bywyd, gall fod yn anodd cofnodi pryf y cerrig. Maen nhw’n treulio llawer o’u bywyd cynnar o dan y dŵr, yn bwrw eu croen fel larfa. Fodd bynnag, fel pryfed llawn dwf maen nhw’n gadael y dŵr ac yn dueddol o hoffi arwynebau heulog a llystyfiant – dyna lle gallwch chi fod o gymorth!
Beth allwch chi ei wneud i helpu?
O fis Ebrill i fis Mehefin, rydyn ni’n gofyn i’r cyhoedd ein helpu ni i ddod o hyd i bryfed cerrig, tynnu lluniau ohonyn nhw a rhoi gwybod am unrhyw bryfed cerrig a welir ar hyd afonydd Cymru. Os ydych chi’n byw y tu allan i’r ardal hon ond yn meddwl eich bod wedi dod o hyd i bryf cerrig Isogenus nubecula, cofnodwch hyn trwy’r ffurflen isod hefyd.
  Adult Scarce Yellow Sally (Isogenus nubecula) © Will Hawkes
  
  •         
  • Os yw hwn yn gofnod hanesyddol, nodwch ddyddiad bras (efallai bod stamp dyddiad ar eich lluniau, gwiriwch i weld).
      DD slash MM slash YYYY
     
  • This field is hidden when viewing the form
    •   
    •   
    •   
    •   
    •   
    •   
    •   
    •   
    •   
    •   
    •   
    •   
  •  Drop files here or  
    Max. file size: 100 MB.
       
    • Trwy gydsynio i hyn, byddai'r lleoliad a'r lluniau'n cael eu huwchlwytho i iRecord a byddent ar gael yn gyhoeddus i gefnogi ymchwil a gwneud penderfyniadau ar lefelau lleol a chenedlaethol. Gallwch ddewis a ydych am gynnwys eich enw fel yr un a welodd y pryfyn.
      •   
      •   
      •   
    • Byddai pob llun yn cael ei briodoli i chi ond nid oes pwysau i roi’r caniatâd hwn. Byddwn yn dal i gadw eich cofnod ond ni fyddwn yn rhannu manylion yn gyhoeddus. Os byddwch yn dewis na, bydd eich llun(iau) yn cael eu defnyddio i adnabod y pryfyn yn eich cofnod yn unig.
      •   
      •   
      •   
    • Drwy glicio ‘ydw’, rydych chi'n cydsynio i ni gysylltu â chi trwy e-bost ynghylch eich cofnod yn unig.
      •   
      •   
    • This field is for validation purposes and should be left unchanged.
      or            
     
    Explore the map and click on the circles to find out more about the survey submission.
    Os oes gennych unrhyw gwestiynau, cysylltwch â Swyddog Cadwraeth y Pryf Cerrig Isogenus nubecula, Sarah Hawkes, ar Sarah.Hawkes@buglife.org.uk.
    Mae Prosiect Pryf y Cerrig Isogenus nubecula yn bartneriaeth rhwng Buglife a Natur am Byth! Nod y prosiect yw cael gwell dealltwriaeth o statws presennol y Pryf Cerrig Isogenus nubecula yn Afon Dyfrdwy ac ennyn diddordeb y cyhoedd ym mhwysigrwydd y pryfyn hwn.